Cesetten Sonra ve Otopsi Sırasında Örneklerin Toplanması

Özellikle dış ortamlarda bulunan cesetler olmak üzere kalıntılar kaldırıldığı zaman birçok böceğin, larva, pupa ve ergini göz önüne çıkacaktır.

Ceset Kaldırıldıktan Sonra Örneklerin Toplanması

Farklı dönemlerde bulunacak olan bu örnekler hem yetiştirmek, hem de saklamak amacıyla toplanmalıdır.

Ceset kaldırıldıktan sonra altındaki yaprak, çim veya humus gibi materyaller ve toprak örnekleri özel kaplara alınmalı ve etiketlenmelidir. Birçok cesetle beslenen böcek bu tip materyallerin arasında saklanır. Ayrıca yumurta kabuğu, pupa kılıfı, larval deri gibi bir çok entomolojik delil bu materyaller arasından elde edilebilir. Bu nedenle toplanan materyaller dikkatli bir şekilde incelenmeli ve entomolojik kanıtlar aranmalıdır.

Bakınız: Ceset kaldırılmadan önce veri toplanması neden önemlidir?

Toprak örnekleri çürüme aşamasını belirlemek açısından biyokimyasal veriler sağlarken, birçok böcek türünün de toplanmasına imkân sağlar. Toprak örnekleri farklı vücut bölgelerinin altındaki topraktan alınmalı ve yaklaşık 100 cc’lik özel taşıma kapları içerisinde saklanmalıdır. Her bir vücut bölgesi için yaklaşık 1 m derinliğe kadar en az 4 örnekleme yapılmalıdır. Toplanan bu örnekler mutlaka etiketlenmeli, bu etiketlere hangi vücut bölgelerinden toplandıkları eklenmelidir.

Otopsi Sırasında Entomolojik Kanıtların Toplanması

Adli Entomologların uzmanlaşması için; araştırmanını her aşamasında dikkatli olması ve entomolojik delilleri tam olarak toplaması ve değerlendirmesi oldukça önemlidir.

İdeal olanı; adli entomolog otopsiyi sonuna kadar takip etmeli ve cesedin içinde veya üstünde delil olabilecek tüm verileri almalıdır. Otopsi sırasında adli entomolog adli patalojistle birlikte çalışmalıdır. İnceleme başlamadan önce adli entomolog patalojiste ihtiyaç duyduğu entomolojik kanıtların nerede bulunabileceğini bildirmelidir. Bu entomolojik kanıtların doğru bir şekilde elde edilmesi bakımından çok önemlidir.

Eğer adli entomoloğun otopsiye katılma şansı yoksa otopsiyi yapacak araştırmacılara entomolojik kanıtların nasıl toplanacağı ve korunacağı bildirilmelidir. Eğer incelemede çalışmayı yönlendirecek belirli bir hayat döngüsü bulunamazsa araştırmacılar ya da adli entomolog olay yerine geri dönerek entomolojik kanıtları aramalı ya da herhangi bir hayat döngüsünün olmadığını doğrulamalıdır.

Genellikle olay yerinde ceset plastik bir ceset torbası içerisine alınır. Bu sırada vücut içerisinde ya da yüzeyinde bulunan böcekler ceset torbası içerisine dağılacaktır. Bu nedenle ceset torbası atılmamalıdır. Bedensel inceleme başlamadan önce ceset torbası içindeki örnekler dikkatli bir şekilde toplanmalı ve etiketlenmelidir.

Çoğu defa cesetler incelemeden önce morglarda ve dondurucularda bir süre saklanmaktadır. Bu süre birkaç saat ve gün arasında değişebilmektedir. Bu nedenle cesedin bekletildiği süre ve saklandığı sıcaklık kaydedilmelidir. Larvalar genellikle 27-37 ⁰C arasında aktiftirler. Fakat yine de (-1)-(+4) ⁰C arasındaki sıcaklıklarda kısa süreli de olsa aktivitelerini devam ettirirler. Bu nedenle üzerinde çok fazla kurtçuk gözlenen cesetler olabildiğince kısa sürede otopsiye alınmalıdır.

Bakınız: Olay yerinin görsel ve entomolojik olarak değerlendirilmesi

Eğer incelemeye alınmadan önce 1-2 gün bekletilirlerse kurtçuklar önemli olabilecek birçok entomolojik delili tüketebilirler.

Otopsi başlama süresi ve entomolojik kanıtların incelenmesi

Ceset, ceset torbasından çıkarılıp otopsi masasına yatırıldıktan sonra vücut dışarıdan incelenir. Bu aşamada delillerin toplanması sırasında entomolog ve patolojist koordineli bir şekilde birbirlerine yardım ederek çalışmalıdır.

Eğer ceset üzerinde elbiseler varsa oldukça dikkatli ve yavaş bir şekilde çıkartılmalıdır. Özellikle yumurta ve pupalar bu elbiselerin üzerinde olabilirler. Buna ek olarak elbiselerin içerisinde ve arasında bitkisel kanıtlarda bulunabilir. Bu bitkisel kanıtlar; iklim, coğrafik konum ve azda olsa zaman açısından deliller sağlayabilir.

Elbiseler çıkarılıp incelendikten sonra vücut üzerinde böceklerin aktivite gösterdiği yerler tespit edilir, üzerinde herhangi bir delil olup olmadığı incelenir ve bir makro lens ile fotoğrafları çekilir. Eğer sinek larvaları bu bölgelerde görülmüşse bazıları öldürülerek saklama kaplarına alınır, bazıları yetiştirilmek üzere ayrılır. Taze cesetlerde en yoğun böcek aktivitesinin görüldüğü bölge yüzdür. Sinekler özellikle göz, burun ve ağız açıklıklarını yumurtlamak için kullanırlar.

Genital ve rektal bölgeler açıktaysa bu bölgelerde ikinci dereceden yumurta bırakma bölgeleridir. Vücudun içyapısında bedensel inceleme başlandığı zaman böceklerin aktivite gösterebileceği ana bölgeler saç derisi, solunum yolu, yutak, genital ve rektal alanlardır.

Bunların dışında vücut üzerinde herhangi bir travma varsa (kesik, yanık, kopma v.b.) bu bölgelerde aktivite açısından önemli bölgelerdir. İnceleme sırasında toplanan her örnek, vücudun hangi bölgesinden alındığı not edildikten sonra etiketlenerek saklanmalıdır.