Adli Olay Yeri İncelemesinin Anlamı ve Amaçları
Yazı içeriğinde neler var?
Kanunlarda suç olarak belirtilen eylemlerin ortaya çıkmasına olay; bu eylemlerin işlendiği yerlerin dış sınırları içinde kalan bölgeye ise olay yeri denir.
Bu tanımların ışığında olay yeri incelemesini ise, “Suçun aydınlatılması ve failin kimliğinin tespiti amacıyla, olay yerinin muhafazası, bulunan delillerin usulüne uygun olarak toplanması ve ambalâjlanması ile lâboratuvara gönderilmesi işlemlerinin bir sistem dahilinde bilimsel yöntemler kullanılarak gerçekleştirilmesi” olarak tanımlamak mümkündür.
Olay yeri incelemesinin amaçları ;
Bu amaçları gerçekleştirebilmek için, kolluğun olayı ciddi bir şekilde ele alması gerekir. Olay yeri incelemesi, bir suçun haber alınmasıyla başlar ve mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde yürütülerek sonuçlandırılır.
Olay yeri incelemesini etkileyen faktörler şunlardır :
Bu faktörleri olumlu sonuçlar elde edecek bir şekilde değerlendirerek olayı kendi lehine çevirecek bir kolluğun, saygınlığı ve etkinliği artacak, bölgesinde suç oranı düşecek, suçlu ya da suça eğilimi olan kişiler üzerinde bir baskı unsuru olacağı gibi kamuoyunda kolluğun itibarı da yükselecektir.
Adli entomolog cesedin bulunduğu yere vardığı zaman, detaylı bir şekilde fiziksel yapıyı, cesedin bulunduğu lokasyonu, çevrenin habitat yapısını incelemeli ve kayıtlarını tutmalıdır.
Entomolojik açıdan bakıldığında, olay yerine yalnızca gerekli kişiler yaklaşmalı, ceset üzerinde ve çevresinde bulunacak her türlü böcek rahatsız edilmeden incelenerek toplanmalıdır. Bu nedenle olay yerine geldiği zaman adli entomolog kaç kişinin ve kimlerin kendisiyle birlikte çalışacağını belirlemeli ve koordine etmelidir.
Diğer taraftan adli entomolog kendisiyle birlikte çalışacak araştırmacılara cesetten ne kadar uzakta ve hangi yönde çalışacağını, toplanacak fiziksel delillerin neler olduğunu, hangilerinin kaydedileceğini ve hangilerine kesinlikle dokunulmaması gerektiğini bildirmelidir.
Tüm bu bilgiler araştırma açısından kritiktir. Adli bir takımın parçası olarak çalışan entomolog, kendisiyle birlikte çalışan kişilerin yardımı ile toplama ve koruma çalışmalarını koordine etmeli ve kayıtları düzgün bir şekilde tutmalıdır. Ayrıca eğer entomolog olay yerine ulaşan ilk kişiler arasında değilse, olay yerine gelen ilk araştırmacılar ile hemen bağlantıya geçmelidir.
Olayın sonuçlandırılabilmesi her çeşit delilin doğru bir şekilde korunmasına bağlıdır.
Entomolojik delillerin toplanması bazen kalıntılar üzerinde istenmeyen fakat kaçınılmaz hasarlara neden olabilmektedir. Bu durumu önlemek ya da en aza indirmek için diğer adli araştırmacılarla birlikte olabildiğince dikkatli bir şekilde çalışılmalıdır.
Aksi takdirde adli açıdan çok önemli olabilecek bir delilin yok olmasına neden olunabilir.
Araştırmacılar etkili ve koordineli bir şekilde çalışmalı, entomolojik kanıtlar toplanmaya başlanmadan ve herhangi bir tahribat olmadan veya ceset hareket ettirilmeden önce fotoğrafik ve yazılı kayıtlar tutulmalıdır. Adli araştırmacılar, olay yerinin koşulları ve olayla ilgili önceden meydana gelen durumları kısaca adli entomoloğa açıklamalıdır.
Aynı şekilde adli entomolog da diğer adli araştırmacılara olay yerinde uygulanması gereken entomolojik koleksiyon prosedürleri hakkında bilgi vermelidir.